![](/media/lib/453/n-zderzenia-0136f112a5a4f0bd357c83b36137e4e6.jpg)
Polscy fizycy zbadali plazmę kwarkowo-gluonową i wyjaśnili różnice między teorią a obserwacjami
1 maja 2021, 09:08Gdy rozpędzone niemal do prędkości światła jony ołowiu lub złota wpadną na siebie w czeluściach akceleratorów, na ułamki sekund tworzy się plazma kwarkowo-gluonowa. Zdaniem naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, dane eksperymentalne wskazują, że na arenie wydarzeń są tu obecni jeszcze inni, dotychczas niedoceniani aktorzy: fotony. Ich zderzenia prowadzą do emisji pozornie nadmiarowych cząstek, których obecności nie potrafiono wyjaśnić.
![](/media/lib/101/n-grace-ed8993990ffb8601efb4d7e6d902fe69.jpg)
Globalne ocieplenie powoduje... zmianę położenia biegunów
28 kwietnia 2021, 08:04Chińsko-duński zespól naukowy poinformował, że od 1995 roku topniejące lodowce wpływają na ruch obrotowy Ziemi. Na podstawie danych satelitarnych oraz modelowania komputerowego naukowcy wykazali, że w 1995 roku oba bieguny przemieszczają się na wschód, a proces ten jest napędzany przez topniejące lodowce.
![](/media/lib/428/n-k2141b-b4f36b11f4f2b9bfd3cf9e0a38434089.jpg)
Egzoplanety detektorami ciemnej materii?
27 kwietnia 2021, 10:19Astrofizycy uważają, że znaleźli potężne i unikatowe narzędzie do wykrywania ciemnej materii – egzoplanety. W opublikowanym przez siebie artykule naukowcy stwierdzają, że obecność ciemnej materii można wykryć, mierząc jej wpływ na temperaturę egzoplanet.
![](/media/lib/453/n-zyto-3449a9daaae44437656886a296ee51b9.jpg)
Polacy pomogli rozkodować genom żyta
27 kwietnia 2021, 04:58Po prawie 4 latach prac badawczych, 63 naukowców z 13 krajów, w tym czterech z Polski rozkodowało genom żyta. W międzynarodowej grupie znaleźli się badacze z Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin (Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa) – dr hab. Beata Myśków oraz dr hab. Stefan Stojałowski.
![](/media/lib/452/n-jednorozec-d40e7d3448aa11896855c3fabe3a7b63.jpg)
Astronomowie znaleźli najbliższą Ziemi czarną dziurę
23 kwietnia 2021, 10:37Odkryto najbliższą Ziemi czarną dziurę. Obiektowi nadano nazwę „Jednorożec” nie tylko dlatego, że znajduje się w Gwiazdozbiorze Jednorożca, ale również dlatego, że ta czarna dziura ma wyjątkowe właściwości. Co więcej, Jednorożec ma towarzysza, czerwonego olbrzyma, który zbliża się do końca swojego żywota
![](/media/lib/403/n-hadza-e84bcf9f8e962b02b53f867b97382717.jpg)
Ludzie od 12 000 lat kształtują Ziemię. Zagrożeniem jest nie obecność człowieka, a nadmierna eksploatacja
20 kwietnia 2021, 08:31W celu ochrony bioróżnorodności od kilkudziesięciu lat stosuje się metodę polegającą na ochronie ważnych regionów przez wpływem człowieka. Jednak nowe analizy obejmujące 12 000 lat wstecz wskazują, że jeszcze w czasach, gdy po Ziemi chodziły mamuty tylko 27% powierzchni planety było wolne od obecności człowieka. Obecnie jest to 19%
![](/media/lib/451/n-satrevolution-fa507b56319cbfa64d99377d4982b780.jpg)
Kolejne polskie satelity trafią na orbitę
15 kwietnia 2021, 17:33Wrocławska firma SatRevolution umieści kolejne dwa satelity w przestrzeni okołoziemskiej. Sprzęt zostanie wystrzelony na pokładzie rakiety LauncherOne firmy Virgin Orbit.
![](/media/lib/451/n-maius1-5f241e4c42331b1b2a5421b0f7248c4b.jpg)
Pierwsza interferometria atomowa w kosmosie. To zapowiedź superprezycyjnych pomiarów
14 kwietnia 2021, 04:20Po raz pierwszy udało się zademonstrować działanie interferometrii atomowej w przestrzeni kosmicznej. Osiągnięcie niemieckich naukowców oznacza, że interferometry atomowe, niezwykle precyzyjne urządzenia pomiarowe, mogą zostać wykorzystane poza Ziemią, np. na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
![](/media/lib/451/n-dracontp-b6cd5e97512886410f3101b6f067964f.jpg)
Za kilka lat na orbitę ma trafić pojazd kosmiczny o napędzie atomowym
13 kwietnia 2021, 13:25W 2025 roku Stany Zjednoczone chcą umieścić powyżej niskiej orbity okołoziemskiej pojazd wyposażony w jądrowy napęd termiczny (NTP – nuclear thermal propulsion). Takie są założenia programu DRACO (Demonstration Rocket for Agile Cislunar Operations) prowadzonego przez DARPA (Agencja Badawcza Zaawansowanych Projektów Obronnych).
![](/media/lib/451/n-skarb-sakiewkowy-8c655e2464707dcb1c9a5fc928f41a10.jpg)
„Skarb” sakiewkowy z Goźlic: 118 denarów jagiellońskich
12 kwietnia 2021, 10:35Pan Kamil Bilski ze Stowarzyszenia Wspólne Dziedzictwo z Opatowa przekazał do sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków "skarb" monet z późnego średniowiecza. Jak poinformował Kopalnię Wiedzy dr hab. Marek Florek, w jego skład wchodzi 118 denarów wybitych w czasach panowania królów Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka, być może w początkach panowania Jana Olbrachta, oraz jeden denar prawdopodobnie Władysława Jagiełły.